Jouw lezer is nu drukker dan ooit. Met werk, school, zaken regelen of überhaupt met het hoofd boven water houden. Hij heeft geen tijd om jouw ingewikkelde woordenbrij te ontleden. Begrijpelijke taal, tekst op B1 niveau, is daarom belangrijker dan ooit.
Behoefte aan duidelijke informatie
Juist in crisistijd wil je dat iedereen je meteen begrijpt. Je wilt een grote groep lezers informeren, het liefst iedereen. Maar meer dan 2 miljoen Nederlanders hebben moeite met lezen en schrijven. Jouw boodschap bereikt hen niet als je moeilijke teksten schrijft.
Waarom B1?
Teksten in begrijpelijke taal komen daarentegen bij 80 procent van de Nederlanders wél goed aan. Tot dat percentage behoren ook laaggeletterden. Zij kunnen wel lezen en schrijven maar hebben er meer moeite mee. Crisiscommunicatie op B1-niveau is daarom cruciaal.
Niet alleen laaggeletterden hebben baat bij begrijpelijke taal op B1-niveau. Nederlanders met een gemiddeld taalniveau hebben ook moeite met lange teksten, jargon en grote brokken aan informatie. Denk maar aan polisvoorwaarden en vergunningen. Dat is de reden dat mensen met een hoog taalniveau aangeven ook liever een tekst op B1-niveau te lezen.
Minder misverstanden
Je bereikt dus meer mensen met B1-teksten. Sowieso fijn, maar in crisistijd helpt het je om vergissingen te voorkomen. Hoe vaak handelen mensen verkeerd vanwege een miscommunicatie? Vaker dan je lief is. En dat voorkom je liever. In de tijd van de coronacrisis worden maatregelen en richtlijnen opgesteld om nageleefd te worden. Hoe groter de groep is die dat doet, hoe beter het effect is. Iedereen moet dus snappen wat je zegt.
“2.5 miljoen Nederlanders begrijpen teksten met een hoog taalniveau niet.” – Stichting Lezen en Schrijven
Dankzij de overheidscampagne Direct Duidelijk doen al veel overheidsinstellingen dat door begrijpelijke teksten op te stellen. De Stichting Lezen en Schrijven maakte zelfs een filmpje van de richtlijnen. En de meeste radiozenders herhalen voor het nieuwsbulletin de maatregelen nog eens.
Toch schrijven veel organisaties hun teksten nog steeds op C1-niveau. Dat is het op een na hoogste taalniveau.
B1-teksten schrijven is onze specialiteit.
En niet alleen schrijven organisaties soms nog warrig. Door Lotje Getikt nam de bekendmakingen van Rutte omtrent de coronamaatregelen onder de loep. En daar zat behoorlijk wat beeldspraak in. “We zijn nog niet aan het einde van het begin”, en “heel voorzichtig zijn er groene grassprietjes te zien.” Dit is te vaag. Laaggeletterden kunnen deze metaforen niet goed in hun verband zien en niet in context plaatsen.
Zaak is dus om op een versimpelde manier tot de kern van je boodschap te komen. Dat is niet altijd even makkelijk. Gebruik niet te veel woorden in een zin, controleer de complexiteit van de woorden en gebruik geen beeldspraak.
Wees je bewust
Praten of schrijven in moeilijke taal doe je niet altijd bewust. Een arts die de hele dag met collega’s over cognitieve dissonantie en somatische aandoeningen praat, schakelt op een verjaardagsfeestje niet zomaar om naar begrijpelijke taal als hij uitlegt wat zijn functie is. Maar niet alleen vakjargon is een valkuil voor moeilijke taal. Namen van studies zoals engineering en data science zorgen er ook voor dat het maken van begrijpelijke teksten lastig wordt.
Dit is niet altijd te omzeilen. Soms moet je gebruik maken van een begrippenlijst om je tekst toch begrijpelijk te maken. Maar meestal kan je gewoon kiezen voor een makkelijk alternatief. Check bijvoorbeeld op de site ishetb1.nl of het woord dat je gebruikt in B1 is. Dan zie je meteen dat ik in de vorige zin beter het woord ‘controleer’ in plaats van ‘check’ had kunnen gebruiken.
Wij maken met plezier een B1 versie van jouw boodschap.
